आँधीखोलाको पुल : 'सातौं वर्षको सपना, अझै पूरा नहुनुको गुनासो'

मंगलबार, १५ माघ २०८१, ०८ : ४२

काठमाडाैं- स्याङ्जाकाे भीरकोट नगरपालिका–४ छाङछाङ्दी र ५ छत्तिवनलाई जोड्ने आँधीखोलाको पुल निर्माणले सात वर्ष पुग्न लाग्दा पनि जनताको पर्खाइ सकिएको छैन। झोलुङ्गे पुलको ठाउँमा पक्की पुलको सपना देखाएको सरकार र ठेकेदारले यो पुललाई "नेपालको समयमै पूरा हुने पुल"को उदाहरण बनाउनै लागेको हो कि जस्तो देखिन्छ।

विसं २०७५ मा सुरु भएको यो पुल निर्माण २०७८ वैशाख ३० मा सक्नुपर्ने थियो। तर, अहिलेसम्म "समाप्त हुने नसमाप्त भएको" यो पुलले तीनपटक समय थप्न पाइसकेको छ। अन्तिम पटक २०८१ मङ्सिरमा सक्नुपर्ने समयावधि पनि सकियो। तर, पुल भने पूरा भएको छैन। यसलाई देख्दा "नेपालमा पुलको निर्माणभन्दा समय थप्ने प्रक्रिया छिटो हुन्छ" भन्ने उखान प्रचलित बन्ने दिन नजिक छ।

सरकारले निर्माण व्यवसायी चन्द्र थकालीलाई रु १४ करोड २६ लाख ३७ हजार ४२० मा यो पुल बनाउने जिम्मा दिएको थियो। तर, पुलको अवस्था हेर्दा, रकमभन्दा समय थप्ने गन्तीमा ठेकेदारले सबैलाई पछि पारेको देखिन्छ। इञ्जिनियर दीपक विष्टका अनुसार तीन स्पानमध्ये दुई किनाराका स्पान तयार छन्। तर, बीचको स्पान र पहुँचमार्गको काम भने अझै बाँकी छ।

व्यवसायी थकालीको दाबीअनुसार पुलको ८० प्रतिशत काम सकिएको छ। तर, बाँकी २० प्रतिशतले नै जनतालाई झोलुङ्गे पुलको यात्रा गर्न छोडेको छैन। "अब दुई महिनाभित्र काम सकिन्छ," भन्ने ठेकेदारको वचन जनताले चौथो वा पाँचौंपटक सुन्दैछन्।

बर्खायाममा आँधीखोलाले किनाराका खेतीयोग्य जमिन बगरमा परिणत गरेको छ। तर, पुल निर्माण सम्पन्न नगर्दा यो समस्या समाधान हुने नामले मात्र जनतालाई खुशी तुल्याएको छ। "सरकार र ठेकेदारको कामको गति हेर्दा पुलभन्दा धेरै पहिले हामी आफू बुढो हुनेछौँ," स्थानीयले गुनासो गर्दै भने।

नेपालमा ठेक्का सम्झौताको समयमा "गफ चुट्ने" र काम पूरा नगर्ने परम्परा पुरानै हो। आँधीखोलाको पुलले पनि त्यही परम्परालाई सजीव बनाएको छ। समयमै काम सम्पन्न गर्न नसक्ने निर्माण व्यवसायीलाई कारबाही गर्नुको सट्टा समय थप्दै जाने सरकारी नीति देख्दा "ठेकेदार र सरकारको मिलेमतोले सपना मात्र देखाइने" युग शुरु भएको संकेत मिल्छ।

स्थानीयले यो पुललाई "आँधीखोलाको स्थायी ऐतिहासिक संरचना" को रूपमा हेर्न थालेका छन्। “यो पुल बन्ने होइन, हाम्रो पुस्ताले यसको कथा सुनाउने दिन आउँछ," स्थानीयको व्यंग्यपूर्ण टिप्पणीले सरकार र ठेकेदारप्रति असन्तुष्टि झल्काउँछ।

अब स्थानीयलाई झोलुङ्गे पुलको साहारा र बर्खामा घुमाउरो बाटोले धैर्यताको परीक्षा दिन थाकिसकेको छ। सरकार र ठेकेदारले "काम गर्ने" को प्रमाण दिन नसके, आँधीखोलाको नाम मात्रै होइन, यसको कथा पनि "पुल कहिल्यै पूरा नहुने गफ"को हिस्सा बन्ने निश्चित छ। "समय थप्दै जाने परम्परा तोडेर काम पूरा गर्ने आँट कहिले देखाउने?" प्रश्न यही हो।

मंगलबार, १५ माघ २०८१, ०८ : ४२

प्रतिक्रिया