काठमाडौं - हिन्दु धर्मावलम्बीहरूको प्रमुख पर्व महाशिवरात्रि आज धूमधामसँग मनाइँदै छ। फागुन कृष्ण चतुर्दशीको दिन शिवरात्रीको पर्व विशेष महत्त्व राख्छ।

यस अवसरमा, श्रद्धालु भक्तजनहरूले भगवान् शिवको आराधना गर्दै रातभर जागा बसेर भजन-कीर्तनमा सहभागिता जनाउने परम्परा छ। विशेष गरी, महिलाहरूका लागि यस पर्वको धार्मिक र सांस्कृतिक महत्त्व अत्यन्त ठूलो मानिन्छ।

शिवरात्रीको दिन विशेष गरी अविवाहित युवतीहरू शिवजीको प्रार्थना गर्दै असल पतिको कामना गर्छन् भने विवाहित महिलाहरू आफ्नो पति र परिवारको सुख र समृद्धिको लागि पूजा अर्चना गर्छन्। यस दिन उपवासी रहने र शिवलिंगमा बेलपत्र र पानी चढाउने परम्परा पनि छ।

पौराणिक मान्यता 
महाशिवरात्रिको दिन भगवान् शिवको प्रकट तथा विवाहको घटना भएको बताइएको छ। धार्मिक ग्रन्थहरूमा उल्लेख छ कि सृष्टिको आरम्भमा यस दिन मध्यरात्रि भगवान् शंकर रुद्रको रूपमा ब्रम्हाबाट अवतरण भएका थिए। यस्तै, समुन्द्र मन्थनका समयमा भगवान् शिवले सम्पूर्ण ब्रम्हाण्डको रक्षा गर्न विष पिएका थियो, जसको कारण उनको गला नीलो भएको थियो। यसैले शिवजीलाई नीलकण्ड पनि भनिन्छ।

व्रतको महत्त्व 
महाशिवरात्रिका दिन भगवान् शिवको उपासना गर्ने भक्तजनलाई भोग र मोक्ष दुवै प्राप्ति हुने विश्वास राखिन्छ। प्रसिद्ध धार्मिक गुरु ध्रुव प्रसाद ढकालका अनुसार, शिवपुराणमा यस दिनको उपासना गर्नेले परम सुख प्राप्ति गर्दछ भन्ने उल्लेख छ।

पूजा सामग्री
महाशिवरात्रिको विशेष पूजा गर्नका लागि विभिन्न सामग्रीहरूको आवश्यकता पर्छ, जस्तै शमीको पात, बेलपत्र, धतुरो, भांग, तुलसीको दल, गाईको काँचो दूध, गंगाजल, पञ्चमेवा, पञ्चरस, र शिव-पार्वतीको श्रृंगारका सामग्रीहरू। यी सामग्रीहरूको प्रयोगले पूजा पूर्ण र प्रभावकारी बनाउँछ।