काठमाडाैं- कर्णाली प्रदेशले कृषि र पशुपालनका क्षेत्रहरूमा उल्लेखनीय प्रगति गरेको छ, जसले क्षेत्रको आर्थिक समृद्धिमा महत्वपूर्ण योगदान पुर्‍याएको छ। भूमि व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयका अनुसार, गत आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा कर्णालीले रु चार अर्ब बढीको खाद्यान्न, फलफूल, खसी बोका र दुग्धजन्य पदार्थ अन्य प्रदेशमा निकासी गरेको छ। यो निकासी कर्णालीको कृषि र पशुपालन उद्योगको बलियो स्थिति र त्यसका बृद्धि भइरहेको क्षेत्रको सङ्केत हो।

कर्णालीबाट खाद्यान्नमा मकै, कोदो, फापर र कागुनो चिनो जस्ता स्थानीय बाली, साथै सुन्तला, स्याउ, आलु र अदुवा जस्ता फलफूल र तरकारीहरू पनि निकासी गरिन्छ। यस्ता वस्तु मुख्यत: नेपालगञ्ज, बुटवल, चितवन, काठमाडौँ, पोखरा, कैलाली र कञ्चनपुर जस्ता व्यापारिक केन्द्रहरूमा पठाइन्छ। यसका साथै, पशुपक्षीजन्य पदार्थ पनि व्यापक रूपमा निर्यात हुँदैछ, जसबाट कर्णालीको अर्थतन्त्रमा महत्वपूर्ण योगदान भइरहेको छ।

पशुपक्षीजन्य उपज विशेषत: खसी बोका र दूधको व्यापारले कर्णालीलाई थप समृद्ध बनाएको छ। पशुपक्षी निर्देशनालयका अनुसार, वार्षिक रूपमा १ लाख २३ हजार मेट्रिक टन खसी बोका निकासी गरिन्छ, जसबाट कर्णालीले एक अर्ब ९६ करोडको आम्दानी प्राप्त गर्छ। दूध उत्पादनमा अनुदान दिने प्रदेश सरकारले यस क्षेत्रको उत्पादनमा उल्लेखनीय वृद्धि गरेको छ। विशेष गरी, हुम्ला, जुम्ला, कालीकोट र मुगु जस्ता उच्च पहाडी क्षेत्रका किसानहरूले दूध उत्पादनमा लिटरमा १० रुपैयाँको अनुदान पाउँदै आएका छन्।

कृषि र पशुपालनका क्षेत्रको बृद्धि कर्णालीका किसानहरूको लागि आकर्षक अवसर बन्न गएको छ। प्रदेश सरकारले किसानलाई ब्याज अनुदान र उत्कृष्ट किसान पहिचान गरी पुरस्कार दिने विशेष कार्यक्रमहरू सञ्चालन गरेको छ, जसले व्यवसाय गर्ने युवाहरूलाई उत्साहित बनाएको छ। यसले प्रदेशलाई कृषि र पशुपालनमा आत्मनिर्भरता तर्फ उन्मुख गरेको छ।

यसरी, कर्णाली प्रदेशले आफ्नो कृषिमा परनिर्भरता घटाउँदै, कृषि र पशुपालनमा विविधीकरण गर्दै, आर्थिक उन्नति गर्न सफल भएको छ, जसको परिणामस्वरूप अन्य प्रदेशमा निर्यात बढ्दो छ।